თემურ ავალიანი

24.03.2014
ღია წერილი საქართველოს პრემიერ–მინისტრს ირაკლი ღარიბაშვილს

ბატონო ირაკლი! იმის გამო, რომ საქართველოში შექმნილია ძალზე რთული, დაძაბული და არასტაბილური პოლიტიკური ატმოსფერო და გაუარესებულია ეკონომიკური მდგომარეობა, რაც ბუნებრივია დიდ რისკებთანაა დაკავშირებული, მე გადავწყვიტე მოგმართოთ თქვენ ღია წერილით. წერილში შევეცდები თქვენი ყურადღება მივაპყრო ისეთ საკითხებზე, რომლებიც დღეს ხალხის დიდ ნაწილს აღელვებს და რამაც, დიდი იმედგაცრუების ფონზე, ქვეყანაში გარკვეული დესტაბილიზაცია შეიძლება გამოიწვიოს. რაც შეეხება ღია წერილის ფორმატს, რომლითაც მე ხშირად ვსარგებლობ (1997 წლიდან) როგორც საქართველოში, ისე მის ფარგლებს გარეთ (G-8, გაერო, ნატო, ევროსტრუქტურები). ვამართლებ იმით, რომ წერილში დასმული საკითხები ადვილად პოულობენ ადრესატს, რაც ზრდის ამ ადრესატის პასუხისმგებლობას და აჩქარებს მათზე რეაგირებას. გარდა ამისა წერილის დელიკატურობის გამო, ის უფრო მეტ საზოგადოებრივ ინტერესს იწვევს, რაც ყოველმხრივ გამართლებულია. დავიწყებ იმით, რომ ძალზე გაუარესდა ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობა. ორმაგად და ზოგჯერ მეტად გაიზარდა ფასები პირველადი მოხმარების საგნებზე, კვების პროდუქტებზე. დაეცა ლარის კურსი, დაიხურა მრავალი ბიზნესი და ცარიელდება შენობები, საფრთხე ექმნება მრავალ უცხოურ ბრენდს, რომელიც ფეშენებელურ შენობებშია განთავსებული და ევროპული ცხოვრების სტილს ქმნის. გაიზარდა უმუშევრობა, შეჩერებულია როგორც ძველი, ისე ახალი (თუ არსებობს) ინფრასტრუქტურული პროექტები. აღარ სჩანან ინვესტორები და რამდენადმე მნიშვნელოვანი ინვესტიციები. გაქრა წინათ არსებული თავაზიანობა და დისციპლინა, გაუარესდა მომსახურეობის დონე, გამოჩნდა კორუფციის ელემენტები მარკეტებში და სავაჭრო ობიექტების უმრავლესობაში სარეალიზაციო საქონლის უმეტესობას ფასები არ ადევს. ხალხი ერიდება საზოგადოებრივი კვების ობიექტებს... რადგან იქ მოხმარებული პროდუქტების ვარგისიანობა ეჭვს იწვევს... თქვენი მთავრობის არაორგანიზებულობის და უუნარობის მაჩვენებელია ის სამი ფირფიტა, რომელიც იუსტიციის სახლის შენობას ნახევარი წლის წინათ მოძვრა და დღემდე ვერ შეაკეთეთ. ხალხი კი ისევ მეოცე საუკუნეში დააბრუნეთ – გრძელ რიგებში და ერთმანეთის ლანძღვა–გინებაში, რომლის ნაწილი თქვენი მისამართითაც ისმის. მართალია თქვენ ეს ქართული ბრენდი (ამერიკაში და სხვა განვითარებულ ქვეყნებში ასეთი შენობები და მომსახურეობა არ არის) „სააკაშვილის მთავრობის დანაშაულობათა მუზეუმად“ გინდათ აქციოთ, მაგრამ ხალხს რას ერჩით? არ შეიძლება მშვიდად ილაპარაკოთ 2013 წლის ბიუჯეტის გარღვევაზე, რომელიც დღემდე დაზუსტებული და გაანალიზებული არ არის. მაინც რაზე იყო ეს მილიარდამდე თანხა გათვლილი და ბიუჯეტის რა ნაწილს დააკლდა იგი. მე დავაკვირდი როგორც ოპოზიციის, რომელიც გასული წლის ივლისიდან პროგნოზირებდა ამ გარღვევას, ისე ფინანსთა მინისტრის ბატონი ხადურის განცხადებებს, რომელიც ნოემბრამდეც კი ჯიუტად უარყოფდა – არავითარი გარღვევა მოსალოდნელი არ არისო. რა შეიძლება ვუწოდოთ ამას მინისტრის არაკომპეტენტურობა, უცოდინარობა, დაბალი პროფესიონალიზმი თუ ხალხის შეცდომაში შეყვანის მცდელობა? მართალი გითხრათ ვიფიქრე, რომ ბატონი ხადური ივანიშვილის ფულით აპირებდა (ჩუმად) ამ თანხის შევსებას. ბატონი ბიძინა ხომ დაპირდა ხალხს – ბიუჯეტს თუ რაიმე გაუჭირდება – ჩემი ფულით შევავსებო. ბატონო ირაკლი! გადაეცით ბატონ ბიძინას, რომ ამ სიტყვის შესრულების დროც დადგა. რაც შეეხება ბატონ ხადურს, რომელსაც ეკუთვნის ხალხის პენსიების და კარტოფილის ფასების ფარდობითობის უკვდავი თეორია, მინდა ვკითხო – ფასების ორმაგად გაზრდის და ლარის კურსის დაცემის პირობებში რამდენ ლარს უდრის დღეს ხალხის 150 ლარიანი პენსია და რამდენი ლარია რეალურად დღეს ადამიანის ცხოვრების საარსებო მინიმუმი საქართველოში? თქვენ დაიწუნეთ ნაციონალების მიერ გამოუვალი მდგომარეობიდან გამომდინარე შექმნილი ეკონომიკა, რომელიც ხალხს ასაქმებდა, ქმნიდა ტურისტულ ინფრასტრუქტურას, შენდებოდა ქალაქები, იგებოდა გზები... მაგრამ იმ „ჭეშმარიტი“ ეკონომიკის შექმნა, ასამდე თუ ორასამდე საწარმოს შემოტანა-ამოქმედება და ხალხის დასაქმება ვერ შეძელით, რადგან თქვენი ეს დაპირება, ისევე როგორც ყველა სხვა წინასაარჩევნო დაპირებები, მარტო წინა ხელისუფლების დისკრედიტაცია კი არა, არამედ საქმის არცოდნის, არაკომპეტენტურობის და სრული უპასუხისმგებლობის შედეგი იყო. დღეს ლაპარაკია რაღაც ეკონომიკური მაჩვენებლების ზრდაზე და მოგაქვთ შედარებები 2012 წლის ნოემბერ–დეკემბერთან და 2013 წლის საწყის თვეებთან. შეგახსენებთ, რომ ეს თვეები თქვენი მმართველობის თვეებია და თქვენ როგორც ამ თვეებში, ისე მთელი 2013 წლის მანძილზე მნიშვნელოვანი არაფერი გაგიკეთებიათ და მთელი წლის მანძილზე ეკონომიკის ვარდნა გქონდათ. ეს „ვარდნა“ თქვენ გულწრფელად აღიარეთ, რამაც ბევრი ჩვენგანი გაახარა, რადგან ეს იყო თქვენი პირველი მართალი სიტყვა. მაგრამ ბატონი ბიძინას ბრძანებით თქვენ ეს სიტყვები იმწამსვე უკან წაიღეთ. შემაძრწუნებელი სურათი იყო... ალბათ ამას და ბევრ სხვა რამეს გულისხმობდა ბატონი ბიძინა, როცა ამბობდა „ირაკლის გამეორება არ სჭირდებაო“. მერწმუნეთ ბატონო ირაკლი, რომ ივანიშვილის ასეთი პროვინციული გამოხდომები ჩრდილს აყენებს თქვენს მოღვაწეობას, თქვენს დამოუკიდებლობას და მარიონეტად გაქცევთ. მითუმეტეს რომ ეს ხდება საჯაროდ, დაუფარავად, ისე როგორც პრეზიდენტ მარგველაშვილის შემთხვევაში. ეს მარწუხები და დიქტატურა ძალზე ეტყობა თქვენს მოღვაწეობას, მთელი მთავრობის საქმიანობას, პარლამენტართა უაზრო და არაადეკვატურ განცხადებებს. მე ბევრჯერ დამიწერია, რომ დიდი ხანია საქართველო ბეწვის ხიდზე გადის და ძალზე ნელი ნაბიჯით გადაადგილდება ევროპისკენ, ცივილიზაციისკენ... ერთი მოუზომავი მოძრაობაა საჭირო, რომ ამ ხიდიდან გადავიჩეხოთ და კვლავ გველეშაპის ხახაში აღმოვჩნდეთ, ისე როგორც მთელი უკანასკნელი ორასი წელი. დღეს თქვენ, ახალგაზრდა კაცს, დაგევალათ დიდი მისია – უშეცდომოდ გაატაროთ საქართველო ამ ბეწვის ხიდზე და მშვიდობით შეიყვანოთ ცივილიზებული ქვეყნების დიდ ოჯახში. ამიტომ თქვენ გადაჭრით უარი უნდა თქვათ ყველა ძიძა–გამზრდელზე, რომლებიც შეიძლება სხვა რჩევებს გაძლევენ და იხელმძღვანელოთ მხოლოდ საქართველოს დღევანდელი ინტერესებიდან გამომდინარე, რომელიც პუტინის რუსეთთან არ არის დაკავშირებული. 2013 წლის ეკონომიკის შედეგები და ბიუჯეტი მოითხოვს სპეციალისტთან სპეციალურ განხილვას. უნდა გამოვიყვანოთ ყველა ძალა, მათ შორის ოპოზიცია, შექმნილი მდგომარეობიდან გამოსაყვანად. ჩვენ არ გვაქვს იმის ფუფუნება, რომ რაღაც პარტიული ინტერესებიდან გამომდინარე უარი ვთქვათ მათ სწორ რჩევებზე და რეკომენდაციებზე. საშინაო პოლიტიკა და მოსალოდნელი რისკები უკანასკნელ პერიოდში ქვეყანაში შექმნილი ძალზე დაძაბული პოლიტიკური ატმოსფერო, ყოველდღიურად ახალი ბრალდებები და დაჭერა–დაპატიმრებები, ყოფილი პრეზიდენტის მიმართ წარდგენილი ათი ბრალდება (რაც ქვეყანაში 9 წლის მანძილზე ცუდი მოხდა ყველაფერი მას დაბრალდა), რის გამოძიება–გასამართლებას დღევანდელი მართლმსაჯულება ათ წელს მაინც მოანდომებს. ინტერნეტში პერიოდულად ახალ–ახალი ფაილების „ფაშების და ახმედების მიერ“ ატვირთვა და სიძულვილის და დაპირისპირების ახალი ტალღა მომზადებული ბრბოს მიერ, ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ დღევანდელი ხელისუფლება ხელოვნურად ქმნის დაძაბულობის კერებს, აღრმავებს კონფრონტაციას, ცდილობს ხალხის ყურადღება ამ საკითხებზე გადაიტანოს და თავისი ძირითადი ვალდებულება–მოვალეობა არ შეასრულოს. ამასთან ერთად დაუპირისპირდეს დასავლეთს, ისე როგორც ეს უკრაინაში მოხდა. მიმდინარეობს რევანშის, ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების, მათი მოაზროვნე ნაწილის ანგარიშსწორება–განადგურების დაუფარავი პროცესი. ამ პროცესში ჩართულია პროკურატურის, შინაგან საქმეთა სამინისტროს, ფინანსთა სამინისტროს საგამომძიებო სამსახურების ძირითადი პერსონალი, რომელთა ამოცანაა მოწმეების მოზიდვა, მათი წინასწარი წვრთნა–ზეწოლა–მოსყიდვა, წვრილი თუ მსხვილი საქმეების „შეკერვა“ და სასამართლოში წარდგენა. მართალია ბევრი ეს საქმე იფუშება, მაგრამ პროცესი მიმდინარეობს, რაც ამ საქმის ორგანიზატორების მთავარი მიზანია. მაშინ როცა შეჩერებულია სახელმწიფოს მშენებლობის ძირითადი საკითხები და ქვეყანა კატასტროფის წინაშეა, ხოლო მთავრობის მთელი ყურადღება ამ საკითხებზეა გადატანილი, მექმნება შთაბეჭდილება, რომ ქვეყანაში მუშაობს „ძველი ხელისუფლების მიერ დაშვებული შეცდომების შემსწავლელი კომისია“. წინათ ასეთ კომისიებს მოსკოვიდან უშვებდნენ და სწორედ ისეთი „წმენდა“ მოყვებოდა, რომელიც დღეს თქვენმა ხელისუფლებამ განიზრახა. ბოლო დღეების ანალიზი გვიჩვენებს, რომ უკრაინის მოვლენებზე მსოფლიო ლიდერების და საერთაშორისო ინსტიტუტების რეაგირება, ევროსტრუქტურების და ნატოს ხელმძღვანელთა განცხადებები – საქართველოს და მოლდავეთის დაჩქარებული წესით ასოცირების ხელშეკრულებაზე ხელის მოწერის შესახებ და თუ გნებავთ ყოფილი პრეზიდენტის აქტიურობა უკრაინის საკითხებში და პუტინის გეგმების მხილება, საეჭვოდ დაემთხვა საქართველოში ფაილების ატვირთვის, ბრალდებების და დაჭერების ახალ ტალღას და სააკაშვილისათვის ათი ბრალდების წაყენებას. თვითონ განსაჯეთ ბატონო პრემიერ–მინისტრო როცა მსოფლიოში ასეთი დაძაბულობაა, როცა მსოფლიო იბრძვის საქართველოს გადასარჩენად რუსეთისგან, როცა ლაპარაკია ნატოს სამიტზე ჩვენს წინსვლაზე, როცა უნდა ვემზადოთ ასოცირების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შესასრულებლად და ამავე დროს ხალხის კონსოლიდაციისთვის და ქვეყანაში პოლიტიკური სტაბილურობისთვის ჩვენ განვაგრძობთ ამ უთავბოლო დაჭერა – სასამართლოებს. არის მცდელობა გავანადგუროთ თავისუფალი ტელევიზიები, რომ ხალხმა ივანიშვილის აზრის გარდა სხვისი აზრიც არ მოისმინოს და ვიჭერთ პრეზიდენტს, რომელსაც დიდი წვლილი მიუძღვის ევროპასა და ამერიკასთან ჩვენს დაახლოებაში. და თუ საქართველო ჯერ კიდევ დამოუკიდებელი სახელმწიფოა ამაში მისი წვლილიც არის. მართალია ამიტომ ის არ უყვარს პუტინს და შესაბამისად ივანიშვილს, მაგრამ ჩვენ ხომ მათ ნება–სურვილზე არ უნდა ვითამაშოთ. ხომ გვაფრთხილებენ ჩვენი მეგობრები – დროებით მაინც თავი შევიკავოთ რევანშისა და ანგარიშსწორებისგან, რომ გვცნონ ნორმალურ, სტაბილურ ქვეყნად, რომელიც იმსახურებს ამ დიდი ორგანიზაციების წევრობას? საგარეო პოლიტიკა და ჩვენი ორიენტირები მნიშვნელოვანი რაც ამ ბოლო დროს მოხდა – იყო თქვენი ვიზიტი ამერიკის შეერთებულ შტატებში. იმ ფონზე როცა ივანიშვილი. პუტინის შიშით ამერიკისკენ ვერ იხედებოდა, ეს იყო გარღვევა, რომელიც, რა თქმა უნდა, უკრაინის მოვლენებმა დააჩქარა. საქართველო ბევრს ელის ამ ვიზიტის შედეგებიდან, თუ თქვენი ხელისუფლება მას უნარიანად გამოიყენებს. და არა იქნებ სხვა „რეკომენდაციები“ ამ ურთიერთობის გაღრმავების და გაფართოების საწინააღმდეგოდ. დანარჩენი საგარეო პოლიტიკური „აქტიურობა“ მიმდინარეობს ავტომატურ რეჟიმში და თქვენ უბრალოდ ამაზე უარის თქმა არ შეგიძლიათ. გახსოვდეთ უკრაინა და მისი მოღალატე იანუკოვიჩი, რომელიც პუტინმა „ჩანერგა“ პრეზიდენტად. ჩვენ ეს გზა არ უნდა გავიმეოროთ. საქართველომ, რომელმაც თავის თავზე გადაიტანა მსოფლიო უსაფრთხოების სისტემის პარალიზების და უსუსურობის შედეგები, უფრო მეტი აქტიურობა უნდა გამოიჩინოს ამ საკითხების წარმოსაჩენად და აჩვენოს მსოფლიოს, რომ ეს სისტემა ფაქტიურად არ მუშაობს. ჩვენ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მორიგ სესიაზე უნდა დავაყენოთ შემდეგი საკითხები: 1.      გაეროს ახალი წესდების შემუშავება და არაფრისმოქმედი რეზოლუციების სავალდებულო რეზოლუციებით შეცვლა. 2.      უშიშროების საბჭოს მუდმივი წევრების გაზრდა დიდი სახელმწიფოებით და საბჭოზე საკითხების ხმათა უმრავლესობით გადაწყვეტა, რაც თავისთავად გააუქმებს „ვეტოს“. ვეტოს გამო პარალიზებულია გაერო და მისი უშიშროების საბჭო. 3.      უშიშროების საბჭოზე მისი მუდმივი წევრისთვის ხმის უფლების ჩამორთმევა იმ შემთხვევაში, როცა საკითხი ამ სახელმწიფოს ქმედებას ეხება. 4.      ახალ სახელმწიფოთა ცნობისა და ლეგიტიმაციის საკითხი – რამდენი სახელმწიფოს მიერ რა დროში უნდა მოხდეს ამ სახელმწიფოთა ცნობა და როდის შეიძლება გახდნენ ისინი საერთაშორისო სამართლის სუბიექტები – გაეროს წევრები. 5.      ყოველგვარი შეჭრა და საზღვრის დარღვევა ერთი სახელმწიფოს მიერ მეორე სახელმწიფოში გაეროს უშიშროების საბჭოს ნებართვის გარეშე, ჩაითვალოს აგრესიად და გატარდეს შესაბამისი სანქციები, რომელიც შემუშავდეს და გაეცნოს ყველა სახელმწიფოს. 6.      უკრაინა ამზადებს საჩივარს რუსეთის მიმართ ყირიმის მიტაცების საკითხზე. პირადად მე 4 წელია ვითხოვ, რომ აღვძრათ რუსეთის მიმართ საჩივარი 2008 წლის საქართველო–რუსეთის ომის შედეგებზე და ეთნიკურ წმენდაზე. ვფიქრობ რომ საქართველოს მთავრობა, პირადად თქვენ ბატონო პრემიერო არ დაბლოკავთ ამ საკითხს და უკრაინასთან ერთად ჩვენც შევიტანთ ამ საჩივარს ჰააგის საერთაშორისო სასამართლოში. ჩვენ უნდა გვქონდეს დიდი იმედი. ამ საქმის მოგების და ჩვენი პრობლემების მშვიდობიანად და დროულად გადაწყვეტის. P.S. ამასთან ერთად გიგზავნით მიუნხენის კონფერენციაზე თქვენს გამოსვლასთან დაკავშირებულ ჩემს გამოხმაურებას. მასში უფრო ვრცლადაა გაშუქებული საგარეო პოლიტიკის ზემოთ აღნიშნული საკითხები.   პატივისცემით, თემურ ავალიანი 24 მარტი,  2014 წელი